KRAL LİSTELERİ
5.000 yıllık antik Mısır kronolojisini çıkarmak, bunları listelemek çok zor bir iştir. Bulunamayan yazıtlar, mezarlar, anıtlar… Sadece tahminlere dayalı söylemler… Maalesef birçoğu asla da bulunamayacak…
Bazı yazıtlarda, oymalarda, kabartmalarda ise şaşırtıcı derecede detaylı bilgiler de görebilmekteyiz. Firavunların hayatlarının en ince detayına kadar anlatıldığı, savaşlarına, başarılarına, saltanatlarına ait her türlü bilgiye rahatça ulaşabilmekteyiz. Daha da mükemmel olanı günümüze kadar gelen kral listeleridir. Bu listeler Mısır’da çeşitli yerlerde bulunmuş ve 5.000 yıl öncesine dair önemli bilgiler barındırmaktadır.
Bazılarına bakıldığında antik devir veya eski devir tarihçileri tarafından yazılanları da bulunmaktadır. Örneğin Herodot, Mısırlı tarihçi Manetho’ya ait kral listeleri ya da Abidos’taki Seti I Tapınağı içine oyulmuş Torino kral listeleri bunların en önemlileridir. Bunlar tek tek papirüslere kaydedilmiş ve günümüze ışık tutan bilgilerle doludur.
Bu listeler arasında eksiklikler vardır. Bazı firavunlar bazı listelerde varken, diğerlerinde olmaması kafa karıştırıcıdır. Hatta tarihleri ve saltanat sürelerinde bile farklılıklar bulunmaktadır.
Ancak bu listeler Mısır tarihini yazmak, arkeoloji hakkında temel dayanaklar oluşturmaktadır. Bilgiler zamanla güncellense de, Manetho tarafından sunulan firavun listesi hala günümüzde kullanılmaktadır. İşte aşağıda en popüler firavun listeleri bulunmaktadır: