Ağaç Tanrıçalar

AĞAÇ TANRIÇALAR

     Eski dünyada çeşitli yerlerde ağaçlar farklı tanrılarla ilişkilendirilmiş olmasına rağmen Mısır bunun tamamen dışında kalmıştır.

     Ağaçlarla ilişkili olan bir kaç tanrısı vardı fakat Mısır için nadir bir durumdu. Horus – akasya ile, Osiris – söğüt ile, Re – çınar ile ilişkilendirilmiştir. Osiris öldürüldükten sonra bir söğüt tarafından korunduğuna inanılırdı. Ölüler Kitabı’nda iki turkuaz çınar tanımlanmış ve bu iki çınar sabahları ufuktan doğan güneş için doğuya çevrilmişti. Re ise genellikle ished ağacıyla ilişkilendirilmişti. Wepwawet ise ılgın ile eşleştirilmişti. Tanrı Heh’in sembolü de hurma dalıydı.

Tanrılar gibi tanrıçaların da yakınlarında ağaçlar bulunmuştur. Çınar Nut, İsis, Hathor’un özel bir görüntüsü olarak kabul edildi. Bunlara bu yüzden “Çınar’ın Hanımefendisi” ünvanı verildi. Gerçekten de bu ağacın yaşlı olması ve uzun yıllar dayanıklılığı buna vesile olmuştur. Eski Krallık zamanında Memfis’teki Ptah Tapınağı’nın güney tarafında bu ağaçlar halen durmaktadır.

     Çınar ağacı Mısır dini için özel bir yer teşkil ediyordu. Mısır’daki kullanışlı ve sağlam olmasından bu tip doğal ağaçlar önemliydi. Ayrıca bu ağaç çölün kenarlarına ve şehirlerde de büyümesinden dolayı Mısırlılar için önemliydi.

     Bir dizi küçük ağaç tanrıçalar çeşitli şekillerde tasvir edilmişlerdi. Tanrıçalar gibi ağaç tanrıçaların da insan şeklinde kişiselleştirilmiş basit resimleri vardı. Belki de en alışılmadık tasvir, ağacın merkezinden gövdesine yükselen bir tanrıçanın vücudu şeklindedir. Bazen de ağacı filizlenmesi, tanrıçanın başını dışarı çıkardığının habercisiydi.

     Bir çok temsillerde Hathor tasvir edilmişti. Diğer tanrıçalar ölenlere yiyecek ve içecek uzatıyorlardı. Bazı zamanlar da tanrıçalar yiyecek ve içecek temin ederken silahlı halleri gösterilirdi. Thutmosis III’ün mezarında kral çınar ağacı formunda annesi İsis’in memesinden süt emerken gösterilmiştir. Hathor ölünün sonraki dünyasında da önemli rol oynamıştır.

     Mezar tasvirlerinde ölenler eşleriyle birlikte bir ağacın dalları altında veya yanında otururken görülüyor. Hathor’un gövdesinden filizlenmiş meyveler ve içecekler bu tanrıça tarafından onlara sunuluyor. Başka bir kaliteli örnek de Teb’de Sennedjem’in mezarındadır.

     Sahneler ve yazıtlar açıkça ağaç-tanrı ilişkisini göstermektedir. Bu bir yenilenme sembolüydü. Ölü kanatlı Ba şeklindeydi. Ölünün ruhu da ağaç tarafından beslenirdi. Özellikle ağaç tanrıçalardaki ahşap tabutlar, ana tanrıçanın rahmine tekrar dönüş gibi düşünülüyordu.