NEİTH

Savaş ve Dokuma Tanrıçası

Neith (Nit, Net, Neit) eski Mısır’da savaş ve dokumacılık tanrıçasıdır. Aşağı Mısır Kırmızı Tacının ve Delta’daki Zau’nun şehrinin koruyucusudur. Esna kozmolojisine göre Neith, dünyayı ve güneşin annesi Ra’yı yaratmıştır. Bu da onu tüm tanrıların anası yapmıştır. Büyük yılan ve Ra’nın düşmanı Apep’i de Nun sularına tükürerek yaratmıştır.

Neith iki farklı şekille gösterildi. İki oklu bir kalkan ya da dokuma mekiğidir. Hanedanlık öncesi zamanlarda onun oklu kalkan şekli görülmüş ve avcılığın tanrıçası olarak tasvir edilmiştir. Sıfatları da hep savaş üzerine olmuştur: “Savaş Yayı’nın Hanımı”, “Okların Hükümdarı”. Zau kasabasındaki amblemi birbirine geçen oklardandır.

İlk zaman kayıtlarında Neith örneği, Hor Aha‘nın karısı Kraliçe Nihotep’in adının da birbirine geçmiş oklarla yazıldığı görülmüştür. Bir yaratma mitinde der ki; dokumacılıkla dünyayı yarattı ve bazen de defin ritüelleriyle eşleştirilmiştir. Çünkü mumyaların sarılmasındaki dokumalardan sorumluydu.

Neith güçlü ve popüler bir tanrıydı. Örneğin Neith mitine göre, Yukarı ve Aşağı Mısır’ı Seth’in yerine Horus yönetmişti. Seth’e bir yer verildi, iki yabancı tanrı da onun düğününü kutsamıştı. Yabancı tanrılar da Anat ve Astarte olduğu söylenir.

Neith’in aile ilişkileri genelde kafa karıştırır. Eski Krallık zamanında, Seth’in karısı olarak kabul gördü. Ancak Seth kötülüğün gücü olarak yorumlandığından Neith ile ilişkisi bitmişti. Neith sıklıkla timsah tanrı Sobek‘in annesi olarak kabul edilmişti. Unas‘ın mezarındaki Piramit Yazıtları’nda “Timsahların Bakıcısı” sıfatı verilmiştir. Daha sonraki zamanlarda Sobek‘in annesinden ziyade karısı kabul edilmiştir. Bunlardan başka da Neith, Yukarı Mısır’daki Khnum‘un karısı olarak da bazı zamanlar anılmıştır.

İnek şeklindeyken Neith, Hathor ve Nut ile bağlanmış ve son hanedanlık zamanlarında Hathor formunda kabul görmüştü. Tatet (ölü giydiren tanrıça) ile de bağlanmıştı. Herodot’un tanımına göre İsis-Neith onuruna yıllık festival yapılırdı. Lambalar ve meşaleler sabah kadar yanar herkes şölen keyfinde geçirirdi.

Neith, Anubis ve Wepwawet ile de bağlanmıştı çünkü onun sıfatı “Yolları Açan”dı. Neith aynı zamanda dört tanrıçadan da birisiydi. İsis, Nephthys, Seqet ve Neith şeklindeydiler. Ölenleri kanopik kavanozlara korurdu. Neith lahitlerin doğu tarafını da korurdu.

Neith genellikle Aşağı Mısır’ın Kırmızı Tacı’nı giyen bir kadın olarak tasvir edilmişti. Bazen de annesi Ra ile bağlantılı bir inek olarak tasvir edilmişti. İsmi Aşağı Mısır tacında kısaca “nt” olarak yazar. Bazen de ismi dokuma anlamına gelen “ntt” olarak da yazar. “ntt” kelimesindeki “t” nin birinin anlamı “su”dur. Dünyanın çift cinsiyetli yaratıcısı olarak yıllarca anılmıştır.