TarihPedia Antik Mısır Tarihi
DENDERA (HATHOR) TAPINAĞI
– Dendera Tapınağı önü –
Luxor’u ziyaret edenler, Dendera’daki Hathor Tapınağı’nı da ziyaret ederler. Luxor’dan taksiyle yaklaşık bir saat uzaklıktadır. Tapınak, Nil Nehri’nin 4 km batı tarafında, aşağı yukarı Qena şehri karşısındadır ve burası Kıpti ve Müslümanların yaşadığı 2,000,000 nüfuslu bir şehirdir. Bu şehir su kapları yapmada çok ünlüdür. Arapça “gula” kavanozları da denir.
Hathor Tapınağı, MÖ 1. yy’da yapılmıştır. Mısır’da bugüne kadar korunmuş en iyi tapınaktır. Ptolemy VIII ve Kraliçe Cleopatra II inşa ettirmiş ve sonraları Roma İmparatorları dekorasyonuna devam etmiş, Ana, Aşk ve Müzik Tanrıçası Hathor’a saygı gösterilmiştir. Yunanlılar Tanrıça Hathor’u, Afrodit olarak bilirler ve öyle kullanırlar.
– Hathor Sütunları –
Tapınağın ilk giriş yerini MS 80 yılında Roma İmparatoru Dominitian yaptırmıştır ve burası tapınağın büyük salonuna gider. Burası Hathorik sütunlarla dekore edilmiştir. Sütunlarda Hathor’un yüzü vardır ve çok iyi korunmuştur. Üstlerin kenar bölgeleri güneş diskinin kanatlarıyla dekore edilmiştir. Taş sütunlarda çeşitli sahneler çizilmiştir. Roma İmparatoru Tiberius’un Tanrıça Hathor’a sunduğu adaklar resmedilmiştir. Hathor genelde başı üzerinde yukarı doğru bakan bir kutsal inek boynuzuyla resmedilirdi. Güneşin solar diskini destekler ve elinde devamlı yaşam sembolü “Ankh” ve bir asa olurdu. Bazen de bir inek başıyla resmedilirdi.
– Zodiac –
Büyük salonun iç duvarlarında dikkate değer şahane sahneler vardır. Tapınağın Tanrıçası’na yapılan kurbanlar bu duvarlara çizilmiştir. Şaşırtıcı tavanında astronomik sunumlar dikkate değerdir. Tavan, 7’ye bölünmüş ve en iyi kalanları şu an 3 tanedir: Birincisi, doğu tarafındaki ilk parçasında, Gökyüzü Tanrıçası Nut çizilmiştir. Hathor’un maskesi Tapınakta, güneş diski ile parıldar. İkincisinde, yıldız Tanrıçanın ve güneş kayığının bir sunumu vardır. Üçüncüsünde; batı tavanıdır. Zodyak işaretlerinin mükemmel sunumu yapılmıştır. Bu Zodyak kabartmaları şu an Paris’teki Louvre Müzesi’ndedir. Koç, boğa, cennetlik ikizler, yengeç, aslan, başak, terazi, akrep, yay, oğlak,kova ve parlak kuyruklarıyla balık; 12 figür aynen durmaktadır. İç duvarlarında şahin başlı Tanrı Horus ve Ibis başlı Tanrı Thoth, Kral üzerine kutsanmış su damlaları döküyor. Bu Hristiyanlıktaki vaftiz olayını anımsatır.
– Dendera’nın Tavanından –
İkinci salon 6 sütunludur. Zengin sütun başları ve granit kaideden yapılmıştır. Salonun her iki tarafındaki küçük oda, depo olarak kullanılmıştı. Yunan Adası, Fayum ve Kharga Vadisi’nen gelen şarap kavanozları burada saklanmıştı.
Diğer mabette, iki kurban kesim yeri vardı: birisi kutsal kayık için, diğeri Tanrıça Hathor’a sunulan kurbanlar içindi. Duvarlarda güzel oyulmuş rölyefler, Ptolemy VIII ve saltanatını gösterir. Oval kabartmaların solunda işlenmemiş isimler vardır ve bunlar Hathor’un kutsal kayığı ve kocası Horus’a sunumlarıyla dans ederler. Kral temsilcileri, papazlar ve soylular, büyük salonda günlük ritüelleri yapmak için bir araya gelirlerdi. Tavanı yıldızlarla kaplanmış ve Tapınak’da sonradan oturanların yaktıkları ateşten oluşan siyah is ortalığı kaplamıştır. Odaların etrafı bir barınak olarak kullanılmış, burada bilimsel uğraşlar, kutsal kayık deposu, Tanrıça Hathor’un altın resmi ve müzikal enstrümanlar dururdu.
Sağda küçük bir koridor vardır. Ölüm mahzenini de içine alan küçük bir odaya gider. Önemli derecede ziyaret edilmesi gereken yerlerdendir.
– Dendera Tapınağı’nın çatısına giden merdiven –
Tapınağın çatısına giden merdivenler, yılın 12 ayını gösteren güzel sembollerle dekore edilmiştir. Çatının doğu köşesinde, Tanrı Osiris’in şapeli vardır. Duvarlarında, yeraltının Tanrı’sına yakışır, ölümden doğan Osiris’i temsil eden sahneler bulunmaktadır. Bu şapelden zodyaka ait en iyi sunumlar alınmıştır.
– Cleopatra Kabartması –
Güney dış duvarındaki rölyefte Cleopatra VII ve Julius Caesar’ın oğlu Caesarian gösterilir. Dendera’nın diğer bütün tanrıları Hathor’a sunum yaparken gösterilir. Aynı duvarın kornişinin yanında, bazı taştan aslan başları su fışkırtır gibi yapılmıştır. Tapınağın bitişiğinde batı tarafında kutsal göl vardır. Burası papazların abdest alma yeri gibi kullanılmıştı. Bir nevi bildiğimiz şadırvan. Diğer göldeki küçük kuyu 1917 yılında keşfedilmiştir. Burada Cleopatra döneminin değerli hazineleri bulunmaktaydı. Şimdi bunlar Mısır Müzesi’ndedir.
– Mammis’in Evi –
Tapınağın çevresinde kerpiç duvar kalıntıları vardır. Bunlar Kıpti evleri ve kiliselerinin kalıntılarıdır. Kuzeyinde yatan Mamisi, Osiris ve Isis’in oğlu Horus’un doğduğu evdir. Burası MS 90 yılında Roma İmparatoru Trajan tarafından yapılmıştır. Bu küçük tapınak bir sıra sütunla çevrilmiş, çocukluk tanrısı olan Tanrı Bes’in kabartma resimleri ile farklı sütun başları kullanılarak süslenmiştir. Bes korkunç bir cücedir, büyük bir midesi ve uzun bir sakalı bulunmaktadır.
– Tanrı Bes –
