PALERMO TAŞI

Palermo Taşı, V. Hanedanlık sonlarına doğru siyah bazalttan yapılmış Eski Mısır dikilitaşlarındandır. Muhtemelen de Mısırlıların ilk tarihi metinleridir. Şimdi ise parçalarından bir dizisi V. Hanedanlık‘ın ortalarına doğru olan kralların saltanatları hakkında detayları barındırır. Ayrıca bu sayede Manetho’nun kronoloji oluşturmasında da faydalı olmuştur. Ne yazık ki, I. ve II. Hanedanlıklara ait çoğu bilgiler ise harap olduğundan günümüze gelememiştir.

Yukarıdaki resimdeki bu ana parça 1866 yılından beri olsa da 1895 yılında bir Fransız arkeoloğun ziyareti sırasında keşfedilmiş ve 1902 yılında Heinrich Schafer tarafından ilk defa yayınlanmıştır. Bu koleksiyon şu anda Sicilya’daki Palermo Arkeoloji Müzesi’ndedir. Kahire’deki Mısır Müzesi’nde daha büyük parçaları vardır. 1910 yılında bu parçalardan biri daha keşfedilmiş, diğer parçaları ise 1963 yılında satın alınmıştır. University College London Müzesi’ne Sir Flinders Petrie tarafından verilmiştir. Bu taş orijinalinde; 2.2 metre uzunlukta, 0.61 metre genişlikte ve 6.5 cm kalınlığındadır. Fakat şimdi çoğu parçası yoktur.  Memfis’teki kazılarda bir parça daha bulunmasına rağmen başka parçaları hakkında bir bilgi yoktur.

 Menes’ten öncesi ve sonrasına ait Eski Mısırlı kralların hiyeroglif bir listesi vardır. Ayrıca saltanatlarına ait yılları ve olayları da göstermektedir. Bu taşta Nil’in yıl boyu taşmasına ait yükseltileri de içeren bilgiler mevcuttur. Ayrıca kült törenleri, vergilendirme, heykeller, binalar ve savaşlar hakkında da bilgi vermektedir.

Sonraki tarihlerde gelen kral listeleri Turin Listesi ve Karnak Kral Listesi gibi İlk Krallık‘ın ilk kralı Menes‘i söyler. Ayrıca Menes‘in Mısır’ı birleştirdiği de geçmektedir. Ancak Palermo Taşı büyük ölçüde Menes öncesine ait en eski yöneticileri de listelemektedir. Mısır’ın birleşmesi fikrinin Menes‘ten önce olduğu da bu sayede görülmektedir. Menes‘in sadece parçalanma sürecinden sonra milletini bir araya getirmiş olabileceği düşünülmektedir. Bilim adamları bu taşı yorumlamada farklı görüşlere sahiptir. Bazıları tarih öncesi kralların olduğuna inanırken bazıları da kral listelerinin ideolojik olduğunu düşünmektedir.

 Kral listesi Eski Krallıktan önceki dönemlere ait binlerce yılı kapsamaktadır. Tanrı Horus zamanına kadar olan efsanevi kralları anlatmaktadır. İnsan kral Menes‘e tahtı verdiği söylenir. Kralların yüzlercesi V. Hanedanlık‘tan yukarı kadar listelenmiştir. Belirli bir yılın ana olaylarını özetleyen yazıtları içeren bölümlerin sıraları hiyerogliflerle ayrılmaktadır. Her biri bir kralın saltanat yılına işaret etmektedir. Bu taş aynı zamanda hayvan sayımına ait bilgilere de atıfta bulunmaktadır. Ayrıca kralın kaç yıl saltanat sürdüğü de yazılmaktadır.

 Benzer bilgi kayıtlarına Abidos, Sakkara ve diğer tarihi yerlerde bulunan abanoz damgalarına benzemektedir. Bu damgalar aynı zamanda yazım bilgileri de içermektedir. Palermo Taşı aynı zamanda Nil su baskınlarını da içermektedir ama bu kayıtlar damgalarda yoktur.

 Diğer ilginç bilgiler de Palermo Taşı’nda kaydedilmiştir. II. Hanedanlık‘ın son kralı Khasekhemwy döneminde Men-netjeret’in bir bina yapımını söylemektedir. Modern Mısır bilimciler bu binanın Kuzey Sakkara’daki Gisr el-Mudir’deki aynı yapı olduğuna inanmaktadır ve bu bina tamamlanamamıştır. Bu binanın Step Piramit öncesi yapımına başlanmıştır.

Palermo Taşı kayıtlarında binalarda kullanılan bakır eritme işlemi de yer almaktadır. II. Hanedanlık zamanında bakır heykeller yapıldığını buradan öğreniyoruz. Aynı zamanda erken dönem tanrılara ait belgeler vardır. Mesela Tanrı Min gibi doğurganlık tanrısı ve erkek gücünün sembolü ya da Heryshef, doğurganlık tanrısı da koç başlı adam veya koç şeklinde temsil edilmiştir.

Bu taş ayrıca Snefru saltanatı esnasında Mısır’a bilinmeyen bir bölgeden gelen ağaçtan yapılmış 40 geminin de kaydını içermektedir. Snefru hakkındaki iyi derecede olan bilgilere göre Nubia’ya yapılan seferlerde 7000 köle, 20.000 sığır alınmasıyla sonuçlandı. Bu seferler bir grup olarak bilinen yerel Nubia kültürünün muhtemelen kaybolmasına neden oldu. Ayrıca bu taş Sina’daki turkuaz madenlerine seferleri ve Libyalılara yapılan seferleri de anlatmaktadır.