WESTCAR PAPİRÜSÜ

Westcar Papirüsü, büyücüler ve rahipler tarafından geliştirilen mucizeleri içeren yaklaşık beş hikayeden oluşan antik Mısır metnidir. Bu hikayelerin her biri oğulları tarafından Firavun Cheops‘un kraliyet sarayını anlatmaktadır. Papirüsteki bu hikaye “Kral Cheops ve Sihirbazlar” ve “Kral Cheops’un Mahkeme Masalı” olarak çevrilmiştir.

Westcar Papirüsü’nden kurtarılan bölümü 12 rulosudur. Miriam Lichtheim bunların Hiksos dönemine ait olduklarını fakat bu hikayeleri okuduğumuzda ise XII. Hanedanlık dönemine ait oldukları kanısına varıyoruz. Dil bilimci ve Mısır bilimci Verena Lepper de, Westcar Papirüsü’nün XIII. Hanedanlık zamanında yazıldığının mümkün olduğunu düşünmektedir. Bu papirüs IV. Hanedanlık tarihini yeniden yapılandırmak için edebi bir kaynak olarak tarihçiler tarafından kullanılmaktadır. Bu Papirüs şu an Berlin Mısır Müzesi’nde düşük ışık koşulları altında korunmakta ve sergilenmektedir.

Westcar Papirüsü 1823 ya da 1824 yılında İngiliz maceracı Henry Westcar tarafından bir Mısır gezisinde keşfedilmiştir. Koşullardan dolayı bu nesneyi dikkate almadı ve önemsemedi.

1838 yılında Alman Mısır bilimci Karl Richard Lepsius, Henry Westcar’ın yeğeninden bu papirüsü satın aldığı iddia edilmektedir. Lepsius, Hieratik işaretlerin bazılarını okuyabilmişti. Kralların kraliyet kartuşlarından bazıları tanımış ve eski krallık dönemi metinleri olarak bunu tarihlemişti. Doğruluğu hakkında ve diğer papirüslerin nerede olduğu hakkında tutarsızlıklar vardır. 1886 yılında ise Alman Mısır bilimci Adolf Erman, Lepsius’un oğlundan bu papirüsü satın almış ve Berlin Müzesi’ne hediye etmiştir. Sonralarında ise bu papirüs defalarca tercüme edilmiştir.

Westcar Papirüsü, Cuperus papirüsü bitkisinden tekrar kullanılabilen papirüs olarak yapılmıştır. Papirüs üç parçadır. Lepsius ve Erman zamanında iki parçaydı. Bunun üç parçaya dönüşmesi ya da kopmasının ne zaman ve nerede olduğu da bilinmemektedir. Papirüs üzerine yazılan metnin tamamı on iki sütundan oluşmaktadır. İlk parça olan 1-3 arası ön sütundur. İkinci parça 4-5 arası da ön sütundur ve  üçüncü parça olan 6-9 arası da arka sütunudur.

Üçüncü parçanın ön tarafı olan sütun 10-20 arasıdır. Papirüs taneli yapıdadır, gri-sarı renkte ve çok kırılgandır. Bir parçası keten üzerinde sabit ve iki cam bölme arasındadır. Papirüsün  beş yeri metilselülöz camla sabitlenmiştir.

İki parça ahşap plaka ve mukavva üzerinde sabitlenmiş ve cam bölme ile kaplanmıştır. Üçüncü parça iki cam arasına basitçe yerleştirilmiş ve tamamen de yapıştırılmıştır. Bunun için kullanılan yapıştırıcı özelliğini kaybettiğinden dolayı beyazımsı pus oluşmuştur.

Her üç bölümün kenarları da hava sirkülasyonu için boş bırakılmıştır. Çünkü 18. yy’da yapılan kağıt laminasyonu ile papirüs parçaları kısmen zarar görmüş bazı yerlerde yırtılmış, tahrif olmuş ve ezilmiştir. Bazı lifler halen kitabenin üzerindedir. Üzerindeki metin tamamen siyah demir safra mürekkep ve siyah karbon mürekkep ile yazılmış ve on paragrafla rubla ile bölünmüştür. Özenle yazılmış  metinler arasında eski bir metnin kırmızı izleri görülebilir. Sanki üzerinde ayrı bir katman olarak görülür. Eski Mısırlılar bu katmanı temizlemek için uğraştılarsa da başarılı olamadılar. Bu kaligrafik ve temiz yazıyı yazanın profesyonel biri olduğu düşünülmektedir.

Westcar Papirüsü; Nebka, Snefru ve Khufu‘nun karakterlerine ait imaları ve gizli sözcük oyunlarını içermektedir. Djoser‘e ait hikaye o bölümün kaybolması nedeniyle bilinmemektedir.

İkinci hikayede Kral Nebka‘nın anahtar rolü anlatılır. Fitne ve taşkınlığa izin vermeyen katı ama yasalara uyan bir yargıç olarak tasvir edilmişti. Hikaye kahramanının zina yapan karısı ve sevgilisi canlı canlı yakılarak cezalandırılmıştır. Bunları gören de sadık bir bekçidir ve bir timsah çağırıp bunları canlı canlı yedirmiştir. Bekçi ve timsah burada adaleti temsil etmektedir. Kral Nebka ise hikaye bitimindeki kader rolünü oynar. Lepper olumlu şekilde Kral Nebka‘yı tasvir etmektedir. Katı ama yasalara uygun bir firavun olarak görmüştür.

Üçüncü hikayede, Kral Snefru monarşiyi eleştirdiğinden yazarın da kurbanı olmuştu. Snefru‘yu budala ve aptal gibi göstermektedir. Snefru sorunlarından kurtulmak için extra rahipti. Hikayeleştirmenin bu dersinde firavunun utanç verici bu tasvirini Westcar’ın yazarı yazmaya cesaret edemiyor ve hiciv çeşitliliği yapıyor. Muhtemelen Westcar’ın kamu için ya da ders çalışmak için yapıldığını savunuyorlar.

Dördüncü hikayede, Krala büyük bir sihir yapabilen bir adamı anlatır – bir kez kesildikten sonra bir kafaya yeniden takmak gibi – ve birçok gizli şeyi bilir. Khufu  adamı mahkemeye getirmek için gönderir. Khufu’nun oğlu Hardedef, bilge Djedi’yi alır ve saraya getirir. Girdiklerinde Khufu bir mahkumun getirilmesi ve başının kesilmesini emreder. Ancak Djedi bu büyüyü bir tanrının iradesine karşı olduğu için bir insan üzerinde nasıl yapamayacağını söyleyerek durdurur. Ancak bir kaz, bir su kuşu ve bir öküz üzerindeki güçlerini başarıyla gösterir. Daha sonra Djedi’ye Thoth’un türbeleri hakkında bir soru sorulur ve sırları sunma gücünün bir sonraki hanedanın krallarını doğuracak olan Reddedet’in en büyük oğlundan geleceğini söyler.

Beşinci hikayede, Reddedet’in zor bir işçiliğe maruz kalmasıyla Djedi’nin son satırlarını alır. Tanrı Ra ona yardım etmek için Isis, Nephthys, Meskhenet, Heket ve Khnum’u gönderir. Müzisyen ve dansçı kılığına girmiş olarak eve gelirler. Reddedet’in kocası Rewosre’yi işçilere karşı üzgün bulurlar. Yardım tekliflerini kabul eder ve Isis, Nephthys ve Heket üç çocuğu teslim eder. Bunlar V. Hanedan’ın ilk üç kralı olacak: Userkaf, Sahure ve Kakai. Rewosre minnettardır ve gizlenmiş tanrılara bira demlemeleri için bir çuval tahıl verir ve tanrılar ayrılırlar. Daha sonra İsis çocuklara veya ebeveynlerine mucizevi bir şey vermediklerini hatırlar ve böylece tanrılar üç kraliyet tacı oluştururlar. Onları çuvalın içine koyar ve eve geri döner. Bir bahane olarak bir fırtına oluştururlar ve tahıl çuvalını terk edip edemeyeceklerini sorar ve böylece ıslanmazlar.

Çuval daha sonra bir odaya kilitlenir ve tanrılar yoluna devam eder. İki hafta sonra Reddedet iyileşir ve parti hazırlılarlar. Hizmetçisi ona Rewosre’nin müzisyenlere verdiği çuval dışında bira yapmak için tahılları olmadığını söylüyor. Reddedet bunu kullanıyor ve Rewosre geri dönmeden önce yerini alacak. Hizmetçi odaya girdiğinde müzik, kutlama duyar ve korkar koşar. Reddedet’e söyler. Reddedet odaya gider ve seslerin çuvaldan geldiğini fark eder ve üç kraliyet tacını görür. Oğullarının kral olacağından çok memnundur ama Khufu’nun öğrenmesinden korkuyor. Bu yüzden çuvalın sandıkta kilitli kalmasını sağlar. Birkaç gün sonra Khufu’ya sırrını söylemekle tehdit eden hizmetçi ile kavga eder. Khufu ile onu tehdit eder. Yolda kardeşine ne olduğunu anlatmayı bırakır. Kardeşi evin hanımını böyle bir şekilde tehdit edeceği ve onu bir kamçı ile dövdüğü için öfkelenir. Hizmetçi bir içecek su almak için nehre koşar ve bir timsah tarafından yenir.

Westcar Papirüsü Mısır edebiyatının en önemli parçalarından biri olarak kabul edilir. Çünkü en popüler masal türlerini özetler. Hala çok eğlenceli olan bir ders veren didaktik masalların birçok örneği vardır. Ancak Westcar Papirüs’ün hikayeleri öncelikle eğlendirmeyi amaçlıyor.