XII. Hanedanlık
(MÖ 1991 – MÖ 1802)

Senusret III’ün 16. yılı sınır abide taşı

XII. Hanedanlık, Yeni Krallık‘tan önceki hanedanlıklardan en kararlısı en istikrarlısı olmuştur. Bu hanedanlık Teb merkezlidir. Çağdaş kayıtlara bakıldığında ise başkentinin “Amenemhat-itj-tawy” olduğu görülür. bunun anlamı da “İki ülkenin sahibi Amenemhat” demektir. Bu başkentin Fayyum tarafında olduğu düşünülmektedir. XII. Hanedanlık Orta Krallık‘ın zirve dönemidir.


Senusret III heykeli

Abidos ve Sakkara’daki kayıtlara dayanarak bu hanedanlık zamanı ve kral listeleri bilinmektedir. Manetho‘ya göre bu hanedanlık Teb’den gelen yedi kraldan oluşmakta ve 160-245 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. Kurucusu Amenemhat I‘dir.

Turin Kral Listelerine göre ise bu hanedanlık, Amenemhat I ile başlayan ve 213 yıl 1 ay 17 gün devam eden 8 kraldan oluşmaktadır. Bu liste çağdaş kaynaklar ve anıtlardaki yazılara bakılarak onaylanmıştır.

Amenemhat I‘in XI. Hanedanlık kralı Mentuhotep IV’ün veziri olduğu düşünülmektedir. Lisht’te hem Mentuhotep IV hem kral Amenemhet I adını taşıyan bir plaka bulundu. Bu plakaya göre Amenemhat I, XI. Hanedanlık sonunda Mentuhotep IV’le beraber krallık yaptığı ya da ona yardımcılık yaptığı sanılmaktadır.


XII. Hanedanlık dönemi bir yazıt

Yerel bir tanrı olan Amun XII. Hanedanlık zamanında çok önemli bir tanrı olmuştur. Amun, yerelden genele doğru hızla yayılmıştır. Tanrı Amun, Amenemhet I ile direkt bağlantılı olmuştur. Amenemhet I ülkenin başkentini Teb’ten, Fayyum tarafındaki Itj-tawi’ye taşıdığında da Teb gene önemli bir şehir olamaya devam etmiştir. Bu ilerideki 1000 yıl boyunca da Mısır’ın dini ve siyasi hayatını belirleyecekti.

XII. Hanedan’ın kralları ülkeyi sıkı bir şekilde yönetti ve merkezi otoriteler ile yerel yönetimler arasındaki dengeyi kendi yararlarına koruyabildi. Aynı zamanda kuzey Nubia’ya kendi kurallarını dayadılar ve Nil Vadisi’nin doğusunda ve batısındaki çöllerde Bedevileri sakinleştirdiler. Ticaret yollarını Bedevilere baskın yapmaktan korumak için Nubia ve Doğu sınırında heybetli kaleler inşa ettiler.

Son hükümdar Sobekneferu heykeli

Mısır’ın parlak XII. Hanedanlığı MÖ 18. yüzyılda Kraliçe Sobekneferu‘nun (MÖ 1777 – 1773) ölümüyle sona erdi. Görünüşe göre mirasçıları yoktu ve Orta Krallık‘ın altın çağı sona ermiş, Mısır’ın XIII. Hanedanlık dönemi başlamış oldu.

Bu devrin Firavunları;

• Amenemhat I
• Senusret (Sesotris) I
• Amenemhet II
• Senusret (Sesotris) II
• Senusret (Sesotris) III
• Amenemhet III
• Amenemhet IV
• Sobekneferu